”Înîsiyatîfa jinan”Non” ji bo azadiya Rêbertî dê di nava çalakiyan de bin”

Înîsiyatîfa “Non” ya ji bo azadiya Rêberê Gelê Kurd Abdullah Ocalan ku di van demên dawî de li Rojhilata Navîn û Bakurê Afrîkayê ji aliyê gelek aktîvîst, hiqûqnas û siyasetmedarên jin ve hatiye destpêkirin, bi armanca danasîna fikir û felsefeya Rêbertî û belavkirina vê fikrê li gelemperiya cîhanê, ji bilî ronîkirina serketina gelên di bin nîrê bêedaletî û zilmê de mane.

 

Di çarçoveya vê mijarê de yek ji damezrînerên Însiyatîfa Azadiyê ya Rêber Abdullah Ocalan Athar Elî Mihemed ji malpera me re axivî.

* Çi bû sedem ku hûn ji bo azadiya Rêber Abdullah Ocalan însiyatîfa jinan “Non” ava bikin?

Înîsiyatîfa Non Jinan wê bi perspektîfeke femînîst hewl bide ku civakên li Rojhilata Navîn û Bakurê Afrîkayê bi doza Rêber Abdullah Ocalan re, li ser esasê fikir, analîz û hemû tiştên ku bi pirsgirêka jinê ve girêdayî ye, bi doza Rêber Abdullah Ocalan re nas bike. li Rojhilata Navîn û Afrîkayê mafên xwe bi dest dixin.

*Hûn dikarin hinekî behsa xebat û çalakiyên însiyatîfa jinan a “Non” ya ku di 4’ê Hezîrana 2022’an de bi awayekî fermî hat ragihandin?

Di destpêka damezrandina înîsiyatîfa jinan a “Non” ya ji bo azadiya Rêber Ocalan, weke endamên sazî yên vê înîsiyatîfê û ji gelek welatên herêmê yên li Rojhilata Navîn û Bakurê Afrîkayê û yên berê tevlî vê pêngavê bûn. çar meh û bi hevdîtinên ku me bi xizmeta Zoom û medyaya civakî pêk anîn, em ji vê bûyera dîrokî re amade bûn ji ber ku ew yekem gav û înîsiyatîfa jinan e li Rojhilata Navîn.

Ji bo ragihandina destpêşxeriya xwe, em di nava tevgerê de bûn û li rêya herî baş ji bo ragihandina vê destpêşxeriyê digeriyan. Armancên Însiyatîfê, plana çalakiyê ya însiyatîfê ye û tişta ku însiyatîfa non ji destpêşxeriyên din cuda dike. berî wê, ku pirsgirêkên gelê kurd eleqedar dike û li ser serê van pirsgirêkan pirsgirêka Rêber Abdullah Ocalan e, di heman demê de plan û armancên stratejîk ên ku dikevin ser milê însiyatîfa jinan e

*Di vê pêngavê de rola çalakvanên siyasî û sivîl çi ye?

Dema ku însiyatîfa jinsn a “Nonê” hate ragihandin, jinên ji welatên cihê yên herêmê (Rojhilata Navîn û Bakurê Afrîkayê) beşdarî wê bûn, koordînatora înîsiyatîfê Xanim Sawsan Şoman a ji Lubnanê di vê însiyatîfê de parêzvanên mafên mirovan jî hene. Çalakvanên siyasî û sivîl, înîsiyatîfê armanc dike ku zêdetir hişyariya li herêmê ji bo doza Rêber Ocalan û di heman demê de ji bo civaka navneteweyî destûr bide serdana Rêber Abdullah Ocalan û azadiya Rêbertî.

* Wek jinên Rojhilata Navîn hûn fikir û felsefeya Rêber Abdullah Ocalan çawa dinirxînin?

Pirtûk û pareznameyên Rêbertî, analîzên wî li ser pirsgirêka azadiya jinê rawestiyane û ev analîz ne tenê ji bo jinên Kurd, ji jinên herêma Rojhilata Navîn û jinên hemû cîhanê derbas bûne. Li ser vê bingehê em weke aktîvîstên jin xwedî li vê raman û van esasan derketin û ji bo vegerandina hizir û felsefeya Rêber Abdullah Ocalan ku hemû pirsgirêkên herêmê yên sivîl, civakî û çandî çareser dike. Li ser van hemû pirsgirêkan pirsa jinan li hemû cîhanê (Wekheviya di navbera jin û mêran de) û gihandina jinan ji bo cihên biryardanê û xebata ji bo hilweşandina hiyerarşiya desthilatê ye û di heman demê de hilweşîna  van ramanên ku piştgiriya civakparêzî û şaristaniy ê dike û diparêzin.

Felsefeya Rêbertî bandoreke çawa li we kir?

Min bi xwendina pirtûkên Rêbertî, bi analîz û paraznameyên wî re girîngiya van fikrên Rêber Abdullah Ocalan dît û pirsgirêka jinê ronî kir û ramanên piştgirî ji bo hişmendiya wê. Her wiha ne ronîkirina pirsgirêka gelê Kurd û pirsgirêka Rêber Abdullah Ocalan û ev hemû nivîsên ronakbîrî ji hemû gelan re ronahiyek e, ku Rêbertî bi rêya wan gelek mijar û pirsgirêkên ku divê werin analîzkirin û pênasekirin ronî kirin.

Em wek jinên Yemenê ji ber şert û mercên şerê vê dawiyê yê ku herêma Yemenê tê re derbas bû di şert û mercên ku ji jinên herêmên din ne kêmtir in dijîn, ev hemû baldarî di serî de helwesta jinan û gel û neteweyan dike yek. Duyem, ji ber vê yekê weke jinên ku xizmeta herêmê dikin û ji jinan re jî xizmetê dikin, nêrînên me anîn ziman.

* Daxwazên we çi ne û hûn serlêdanê ji kê re dikin?

Em bang li civak û neteweyên cuda û cihêreng ên li Rojhilata Navîn û Bakurê Afrîkayê, ji civaka navneteweyî, rêxistinên mafên mirovan re dikin û dibêjin: Mîtînga li ser doza Rêber Abdullah Ocalan ne pêwîst e. Aliyê siyasî, lê aliyê mafê mirovan jî heye, mirovî û femînîst e, lewra ronîkirina vê pirsê bi serê xwe tê wateya ronîkirina gazindên civak û neteweyên di bin zilm û zordariyê de, ji bilî wê jî ronîkirina doza mafên mirovan û bidestxistina hemwelatîbûna wekhev.

Seroka Komela Jinan a Jîn – Lubnan û yek ji endamên  însiyatîfa“Non” bo jinan Buşra El-Elî bersiva pirsên me da.

* Aliyên vê însiyatîfiyê û karê ku hûn ê di pêşerojê de bikin çi ne?

“Non” însiyatîfiyeke jinan a herêmî ye ku di bingehê wê de endam û kesayetên jin ên çalak ji gelek welatên Rojhilata Navîn û Bakurê Afrîkayê cih digirin, û înîsiyatîf ji zêdetirî deh endamên saziyên vê destpêşxeriya jinan ji heşt welatan pêk tê û armanc dike. Ji bo azadiya Rêberê Gelê Kurd û ramanwerê navneteweyî, Rêber Abdullah Ocalan û di demeke kin de bibe xwedî azadiya fîzîkî.

Weke gava yekem ji bo xebatên Înîsiyatîfê, me 6 meh hişyariya hundirîn di nava endaman de li ser fikir û felsefeya Rêbertiyê ya derbarê jinê de, tezên ku Rêbertî di derbarê jinê de derxistiye holê, ev çi ne? Çawa hat wergerandin? Ev hemû tez li ser çi hatine avakirin? Em çawa dikarin jê sûd werbigirin û li her welatekî li gorî taybetmendiya wî, rastiya civakî û rewşa jinan a li wan welatan bikar bînin?

Mijara duyemîn a ku dê di şeş mehên bê de li ser bê sekinandin ew e ku van nîqaşên ku dê di nav endaman de bi asteke herî berfireh di navbera tevger û rêxistinên jinan de û bi giştî di nav jinan de bên kirin, belav bikin û wan bi fikr û ramanên Rêbertî bidin nasîn. Felsefe li ser pirsa jinan û ji bo kişandina wan a beşdarbûna di ragihandina ramanan de û guhdarîkirina ramanên wan, bi taybetî li ser pirsa çawaniya sûdwergirtina ji van tezên heyî, sepandina wan û adaptekirina wan bi rastiya civakî ya jinan, ji qadên din re vebe ku jin qebûl bike û tevlî jin û kesayetên din jî bibe da ku bi xurtkirina însiyatîfê bi qasî ku armancên xwe pêk bîne.

* Hûn ê li ser Rojhilata Navîn rawestin, an jî hûn ê qadên tevlîbûna jinan di vê pêngava girîng de berfireh bikin?

Her wiha dê hevrêzî bi gelek destpêşxeriyên heyî re bê kirin da ku ji ezmûnên wan sûd werbigirin û bi wan re hevkariyê bikin da ku mekanîzmaya xebatê dewlemendtir bikin û cudahiya bi pêşengiya me ya jinan “Non” zêde bikin û ez dixwazim diyar bikim ku destpêşxeriya me yekem e. Înîsiyatîfa jinan dest pê kir û ji bo azadiya fîzîkî ya Rêber Abdullah Ocalan li cîhanê bangawazî kir.

Yek ji girîngtirîn aliyên ku dikare rola pêşengiyê bilîze, aliyê ragihandinê ye. Ji ber ku platformek ji bo destpêşxeriyê, rûpelek li Facebookê vekir ku taybete bi belavkirina hemû çalakiyên înîsiyatîfê û belavkirina ramanên Rêberî, bi taybetî her tiştê ku bi pirsgirêka jinê ve girêdayî ye. Destpêkirina kampanyayeke reklamê ya ku niha hûrgiliyên wê têne lêkolînkirin, armanc ew e ku bandorê li raya giştî bike û wêneyê rast bi rêya medyayê ragihîne û gelek broşurên ku fikir û tezên Rêber Abdullah Ocalan ronî û pênase dikin bên amadekirin.

*Hûn fikir û felsefeya Rêber Abdullah Ocalan çawa dibînin, bi taybetî li herêmên ereban, herêmên ku di bin serweriya zihniyeta baviksalarî de bûn?

Em di civakeke ku em tê de zîhniyeteke xerab a ku li ser esasê desthilatdariyê hatiye avakirin de dijîn û ev yek bû sedem ku em weke jin însiyatîfeke taybet ava bikin û bi israr li pey fikira jinên ku xeta rizgarî û rizgariyê daniye bin, em bi israr bin. Eşkere kir ku ji ber ku Rêber Abdullah Ocalan pirsgirêka jinê bi bingehên stratejîk û esasî nirxand.

Ramana Rêbertî hişt ku em rastiya xwe zelaltir bi dest bixin, ji ber ku xwe nêzî rastiya me dike û di azadkirina jinê ji zihniyeta mêraniyê de rê li ber roleke û bibandor digire.

Her weha divê em ji bîr nekin ku em di nav şerekî cîhanî de ne û em ji ber encamên van şeran ên wekî koçberî, kuştin, pevçûn, guhertina demografîk, qirêjiya hewayê gelek êş dikişînin.

Û ji bilî wê, destdirêjiya li ser jin û zarokan siyasetmedarên jin ên aktîf di nava civakên xwe de hedef girtin, ruhê komînal ji bo çareseriya civakên resen hedef girtin.

* We çima pêwîstî dît ku ji bo azadiya Rêber Abdullah Ocalan însiyatîfa jinan bê destpêkirin?

Ev hemû tiştên ku me berê behs kiribûn û yên din jî me ji ber girîngiya fikira Rêbertiyê ve girêdide. Hemû endam bi yekdengî cûrbecûr zihniyeta mêranî û hevgirtin û hevgirtina jinan bi awayekî radîkal û stratejîk û bi nêrîneke jinan a nûjen, hemdem û alternatîf ku xwedî projeyek taybet e ku dikare vê zihniyeta mêrê desthilatdarbi bin bixîne.