ArşîvHevpeyvîn

Arzo Temmo: Kuştina Jîna hestek serhildanê li dijî rayedarên Îranê hişyar kir

Berdevka Rêxistina Sara, ya ji bo têkoşîna li dijî tundiya li dijî jinan, ya Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê Arzo Temmo, sûcê polîsên desthilatdar ên Îranê li dijî jina ciwan a Kurd Jîna Emînî şermezar kir û ev yek weke "sûceke hovane" bi nav kir. Daxwazkir ku 'Bila berpirsyar bi riya dadgehek navnetewî bên darizandin.'

Desthilatdarên dewleta Îranê bi hinceta binpêkirina şert û mercên laçikê binpêkirina mafên gelên Îranê bi taybetî jinan didomînin û ya dawî jî kuştina jina kurd a li paytexta Îranê Tehranê bû. (Jîna Emînî), ji ber îşkence û lêdanên dijwar li ser destê polîsên exlaqî yên Îranê, bi hinceta ku rêzikên pêçandina rast tevnegeriya, rastî îşkencê hat.

 

Jin li Îranê bi birîna porê xwe, rakirina çarşefên xwe û derketina meydanan û kolanan rabûn ser piyan û xwepêşandan li bajarên Rojhilatê Kurdistanê belav bû.

 

Keça ciwan a Îranî bi navê Jîna Emînî, ji bajarê Seqazê yê ser bi Rojahlatê Kurdistanê ve, ji aliyê polîsên exlaqî ve, bi hinceta ku ne mecbûrî hicabê ye, hat kuştin, ji ber kuştina wê pêta agirê serhildana jinên Îranî li dijî desthilatdarên Îranê geş bû.

 

Ji ber tepisandina şoreşan, bûyerên tundî û neheqiyê berdewam dikin

 

Di vê çarçoveyê de berdevka rêxistina Sara ya têkoşîna li dijî tundiya li ser jinê got: ku jinên cîhanê ji ber zîhniyeta desthilatdar ku serdestiya xwe li ser jinan ferz dike rastî neheqî û zilmê tên.

 

Arzo Temmo di destpêkê de bal kişand ser şoreş û serhildanên gel ên li dijî rejîmên otorîter ên ku azadiya jinan ditepisînin û şîdetê li ser didin meŞandin û wiha dest pê kir: ‘Tevî ku şoreş û serhildan li herêmên ku gel  rastî bindestiya neheqî û koletiyê tên diqewime. û lidarxistina çalakiyên tundiyê şermezarkirin dikin; Lê dîsa jî jin rastî şîdet, lêdan, destavêtin û tecawuzê tên û ew jî tên kuştin. Ev bûyer di nava civakê de bê rawestan û bê ku hesab ji kiryaran bê pirsîn her tim dubare dibin.’

 

Derbarê bûyera kuştina keça Kurd li Tehrana, paytexta Îranê got: ‘Roja 13/9/2022’an li paytexta Îranê bajarê Tehranê hêzên bi navê “polîsên exlaq” keça ciwan a kurd bi navê Mehsa desteser kirin. (Jîna Emînî), 22 salî, bi hinceta ku li gorî rêgezên nayên qebûlkirin, laçik rast li xwe nekiriye tê girtin.

 

Ji ber vê yekê polîsên rejîma Îranê keça ciwan desteser kirin û ji bo rênîşandan û şêwirmendiyê birin Navenda Îrşadiyê.’

 

Wê her wiha diyar kir, ‘Dema ku rayedarên Îranê keç birin navenda şêwrê, jina ciwan Jîna rastî îşkenceyên cur bi cur ên fîzîkî û derûnî hat. Wê bal kişand ser wê yekê ku keça ciwan (Jîna Emînî) ji ser hişê xwe çû û ji ber êşkenceyên giran û lêdanên giran kete komayê û di encamê de ew ji bo nexweşxaneyê hat veguhestin û Jîna Emînî sê rojan bêhiş ma, lê piştî sê rojan Jîna jiyana xwe ji dest da’.

Rayedar û doktoran destûr nedan ku malbata Jenna wê bibîne

 

Arzo di dewama axaftina xwe de wiha got: “Piştî ku rayedarên Îranê keçik sewqî nexweşxaneyê kirin û di encama lêdan û îşkenceyên giran de jiyana xwe ji dest da, malbata wê destûr nedan ku keça wê bibîne da ku daxwaza vekirina wê nekin. Doza kuştina jina ciwan a Kurd Gina Emînî.’

 

Piştî ragihandina kuştina Jîna, hemû cîhan rabû ser piyan

 

Rayedarên Îranê ragihandin ku jina ciwan a Kurd Jîna Emînî li nexweşxaneyê jiyana xwe ji dest daye, ji ber îşkence û lêdaneke giran lê hatiye kirin. Arzo di berdewamiya axaftina xwe de jî got, piştî nûçeya kuştina jina ciwan a Kurd Jîna Emînî li nexweşxaneyê û belavbûna wê nûçeyê li ser medyaya civakî, hemû cîhan li ber wê bûyerê rabû, vê bûyerê hemû cîhan hejand ‘.

 

Her wiha got, ‘Em weke rêxistina Sara ji bo têkoşîna li dijî tundiya li ser jinan, li herêmên Bakur û Rojhilatê Sûriyê dema ku em ji nûçeyê hatin agahdarkirin, helwesta xwe bi tundî û cidî nîşan da. Weke rêxistineke ku mijarên têkildarî jinan, tundiyê û hwd dişopîne, me daxuyaniyek da û bi rêya 4 ofîsên xwe vê yekê radigihîne. Her çar navendan ev tawan şermezar kirin, û nerazîbûna xwe li hember tundûtûjî û kuştina bêmaf a jinan nîşan dan û daxwaz kirin ku tedbîrên pêwîst bên girtin.’

 

Arzo der barê helwesta tund a rêxistinê ya li hemberî kiryarên rayedarên Îranê yên li hemberî jina ciwan a Kurd Jîna Emînî de got, ‘Em vê sûcê hovane ku rayedarên Îranê li hemberî keça Kurd pêk anîne şermezar dikin.’

 

Di nava bajarên Îranê de gel rabûn ser piyan û ev şermezarkirin hemû herêm girt. Wê her wiha got, ‘Şermezarkirin bi vê yekê ranewestiyan, ji ber ku xwenîşandan û xwepêşandan li bajar û kolanên Îranê daketin û ev sûc şermezar kirin. Rêxistinên mafên mirovan û saziyên Neteweyên Yekbûyî jî şermezarkirina vê sûcê nîşan dan û diyar kirin ku her kesê di bin îşkenceyê de bikuje dê hesab bide. bi qanûnê, û ev tawan di nav lîsteya tawanan de ye.’

 

Zihniyeta mêraniyê bi zihniyeta xwe vîn û azadiya jinê ditepisîne

 

Wê destnîşan kir, ‘Têkoşîn û serhildana li dijî zîhniyeta mêtînger û desthilatdar a ku zagonên herî tund li ser civakê ferz dike, têkoşiya û serhildan û dewleta ku zagonan dipejirîne, ferzkirina vê zîhniyet û qanûnan mafê xwe dibîne. Her wiha zagonên xwe yên neheq li ser jinan ferz dike da ku îrade û azadiya wan bişkîne, lewra ferzkirina laçikê li ser jinan û lixwekirina cilê reş ji bilî ji holê rakirina mafê jiyanê çi ye. Rakirina perde û cil û bergên reş ên jinan li kolanên Îranê, ji serhildana li hemberî zihniyeta zordar pê ve ne tiştekî din e.’

 

Wê bal kişand ser xebatên rêxistina Sara ya li dijî tundiya li ser jinan û wiha got: ‘Em weke rêxistina Sara ji bo têkoşîna li dijî tundiya li ser jinê, van sûcên bêexlaqî yên li dijî jinan şermezar dikin’.

 

Arzo bang li rêxistinên mafên mirovan û parastina jinan kir ku dadgeheke lezgîn, di bin çavdêriya navneteweyî de bê vekirin û dosyaya kuştina keça kurd Jîna Emînî bê lêkolînkirin.’

 

Siyaseta dewleta Tirk û Îranê du rûyên heman medalê ne

 

Di berdewamiya axaftina xwe de li ser siyasetên zordar ên dewleta Tirk û Îranê jî bal kişand ser wekheviya her du welatan di warê jin û azadiyan de û got: Siyaseta dewleta Tirk û Îranê du rûyên yek medalê ne. Û bal kişand ser vekişîna dewleta Tirk ji Peymana Stenbolê û got, “Dewleta Tirk yekem welat bû ku ji bo parastina jinan ji her cure tundî û zordariyê peymana Stenbolê îmze kir, lê dema ku dît jin daketin qadan,  û daxwaza maf û azadiyên xwe kirin ji peymanê vekişiya.. Her wiha têkoşîna jinan girtin û tepisandina azadiyan re jin rû bi rû ma.’

 

Di dawiya axaftina xwe de bal kişand ser wê yekê ku ‘Dema ku dewleta Tirk û Îranê heman siyasetê dimeşînin, ev yek delîleke teqez e ku her du welat jî bi heman rengî li hemberî jinên têkoşer tevdigerin, azadiyan tepeser dikin û dixwazin çanda jina azad tine bikin.’

 

Back to top button

Warning: Undefined array key "sessionIdVal" in /home/kongrastar/public_html/wp-content/themes/jannah/footer.php on line 27